Muhterem müslüman kardeşlerimiz!

Bildiğimiz ve inandığımız gibi oruç, Allah’ın emriyle yapılan bir ibadettir. Biz de ancak Allah’ın kullarıyız, ancak O’na kulluk ve ibadet ederiz!..

Müslümanların hep birlikte oruç tutması ve bayram yapması gerekirken, genel olarak hilali (ayın başlangıç halindeki görünüşünü) esas alan ve buna göre hareket edenlerle, sadece devletin resmi takvimini esas alanlar arasında ihtilaf ve münakaşa çıkmaktadır.

Halbuki müslümanlar için kaynak Kur’an, örnek Peygamber (s.a.v.)’dir. Rabb’imiz Kur’an-ı Kerim’de, „Kim aya (Ramazan’a) şahid olur (görür)se oruç tutsun!“ (Bakara, 185) buyurmaktadır.

Resulullah (s.a.v.) de, „Siz hilali gördüğünüz zaman oruç tutun ve yine onu gördüğünüz zaman iftar edin (bayram yapın). Eğer hava (Ramazan’ın başlangıcında) bulutlu ise şaban’ı (29 ise) otuza tamamlayın!“ buyurmuştur. (Sahih-i Buhari, c. 3, sf. 34)

Bu emirler gereğince Ramazan’ın başlangıç ve tesbiti için hilali araştırmak müslümanlara farz-ı kifayedir. Hilal esasına göre de oruç tutmak farzdır.

Bu mevzuda müctehid bil-mesele olan Şems’ül-Eimme İmam Serahsi, „Hilali hiç gözetmeden tutulan Ramazan orucunun şeriat’a aykırı“ olduğunu beyan etmiş, „Bunlar hata etmiş, Allah ve Resulü’nün emrine muhalefette bulunmuşlardır!“ demiştir. (Mebsut c. 3, sf. 78)

Ramazan orucunun, hilali gözetleyip görmeden yalnız astronomi ve rasathanelerin hesaplarıyla tutulup, tutulmayacağı hususunda İbn-i Abidin, „Mirac’üd-Diraye“ adlı eserinde şöyle nakletmiştir:

„Bil-icma müneccimin (astronom ve rasatçı)ların sözüne itibar edilip oruç tutulmaz (hatası binde bir de olsa). Kim müneccimlerin sözlerine itimat edilir derse muhakkak şeriat’a aykırı hareket etmiş olur. Bu hususta içtihad edilip müneccimin sözüyle amel edilir diyenlerin sözleri doğru değildir. (Çünkü bunda icma vardır.) Hatta müneccim (rasatçı) yaptığı hesaplarla (hilali görmeden) bizzat kendisinin oruç tutması caiz değildir.“

(Risale-i İbn-i Abidin, sf. 247)

Yine Kenz Şarihi İbn-i Nüceym „Gayet’ül-Beyan“ adlı eserinde şöyle demiştir:

„Kim bu hususta müneccimin sözü tam kabul edilir derse, şeriat’a muhalefet etmiş olur. Çünkü Peygamber Efendimiz, „Kim kahine ve müneccime gelir, onun bildirdiğini tasdik ederse, o şahıs Muhammed’e indirileni inkâr etmiş olur!“ buyurmuştur.“ (Bahr’ür-Raik, c. 2, sf. 284; Fetavay-ı Hindiye, c. 2, sf. 209)

Hanefi mezhebinde meşhur fakih ve büyük muhaddis Bedreddin Ayni de, „Kim, yalnız hesap ehline (rasathane ve takvime) itimat ederek (her Ramazan’da) hilali görme esasına dayanmadan oruç tutarsa günahkâr olur. Aynı şekilde bayram yaparsa fasık olmakla beraber keffaret lazım gelir.“ (Mirkat’ül-Mefatih, c. 5, sf. 502)

Şafii âlimlerinden İmam-ı Subki her ne kadar müneccimlerin önceden yapmış olduğu hesaba (takvime) göre oruç tutulur demişse de aynı mezheb âlimleri bu görüşü reddetmişler. Kendisi bu mevzuda yalnız kalmıştır.

(Tecrid-i Sarih Terc., c. 6, sf. 260-262)

Hanefi’den Kadı Abdul Cebbar’da böyle demiştir. Fakat bütün mezheplerce icma, hilalin görülmesi üzerinedir.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkan vekilliği yapmış Dr. Ali Arslan Aydın tercüme ettiği „Ramazan Orucu“ adlı kitabında şu hükümler vardır:

„İslam ülkelerinin birinde Ramazan hilali görülünce aynı geceye rastlayan bütün müslümanlar, o gecenin sabahı Ramazan’ın ilk günü kabul ederek oruç tutarlar (veya bayram yaparlar).“ (sf. 38)

„Bu sebeple astronomi ilmine ve rasathanelere (ve bir kaç sene önce yapılan takvimlere) güvenerek böyle büyük bir hikmet dolu bir emri ihmal etmek ve „Rasathane (takvim), hilali görebilmek için gökyüzünü araştırmaktan bizi kurtardı. Çünkü mevcut âletler ve yapılan hesaplarla ayın devri, ne vakit doğacağı, dolayısıyla kamerî ayların başlangıç ve sonu bilinir!“ demek doğru değildir. „Ancak rasathane hesaplarından faydalanmak suretiyle hilali görmeye çalışmak gerekir.“ (sf. 40-41)

Osmanlı İmparatorluğu’nda da böyle idi. Muvakkithane (rasathane) vardı. Kadı (İslam hâkimi) delilleri ve şahidlerin ifadelerini alarak hüküm verir ve Ramazan’ı ilan ederdi.

Cumhuriyet Türkiye’sinde inkilapların gereği olarak 1926’da beynel-milel takvim, devlet takvimi olarak kabul edilmiş olup, bundan böyle „Hicrî ve kamerî ayların başlarını ancak rasathane resmen tesbit eder!“ maddesi konmuştur. Bu itibarla Türkiye’de dince yetkili makamlar hilali takvimdeki belirtilen günün aksine, bir gün önce görseler bile, orucu veya bayramı dinin emrine uyarak resmen açıklıyamaz, ilan edemezler. Ederlerse laiklik ilkesine aykırı harekette bulunduğundan anayasanın 136. maddesi gereğince suç işlemiş olur ve cezaya çarptırılırlar.

İşte vaazlarda ayet ve hadis’ler aynen okunup mana verildiği halde yine de takvimlere göre oruç tutulur, demenin en büyük sebebi budur ve aynı zamanda mal ve can korkusundan gerçekleri gizlemektedir. Halbuki yüksek mevkili din görevlileri, Türkiye’de Ramazan ve bayramda takvime göre hareket ettiği halde, haccda Suudi Arabistan’ın şeriat nizamlarına uymaları hem bir çelişkidir, hem de aslına uygunluğun bir delilidir.

Elbette ibadetler Allah (c.c.) içindir. Kula düşen şey Allah ve Resulü’nün emirlerine uygun hareket etmektir. İbadetleri yerine getirmeniz de hüküm sahibi, ancak Allah Teala’dır. Örnek ve önderimiz ise, Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.)’dir.

İbadetin zamanını tesbit etmek, ibadetin mukaddimesidir, şartıdır, tamamlayıcısıdır.  O takdirde ibadetin bir şartı olan „Zamanını“ dinî ölçülere göre tesbit etmek de müslümanların hakkıdır, yani gerçekten ibadet edenlerin hakkıdır. Bu hak ne anayasanındır, ne düzenindir, ne de Kandilli Rasathanesi’nindir!.. Aslında bu Ramazan ve bayram kemalistlerin Ramazan’ı ve bayramı değil ki, ilân etsinler! Bu Ramazan ve bayram müslümanların Ramazan’ı ve bayramıdır!

Tesbitin ölçüsü de, esası da;

1- Rü’yettir (hilali görmektir);

2- Görülemediği taktirde, ayı (Şaban ve Ramazan’ı) ikmal etmektir.

Her sene olduğu gibi bu sene de Allah’ın emrine ve Peygamber’in sünnet’ine tabii olan yeryüzündeki gerçek müslümanlar, ibadetleri olan oruçlarını hilâle göre tutar, dini olan bayramlarını da yine hilâle göre yaparlar. Böyle yapmakla da hakkıyla Allah’a kul, gereği gibi de Hz. Muhammed’e ümmet olduklarını isbatlamaktadırlar!